Nese duam nje kopsht vertet natyral ka nje element kyc pa te cilin nuk mund te realizohet: Biodiversiteti, e perkthyer ne shqip do te thote shumellojshmeria ose larmia e pranishme ne kopsht.
Kultivimi sostenibel nuk bazohet tek pesticidet ose fitosanitaret me origjine natyrale, por mbi nje mentalitet tjeter i cili merr jete nga imitimi i natyres.
Ne ambjentet natyrale verejme se cdo ekosistem i qendrueshem eshte i bazuar ne prezencen e shume specieve te ndryshme ne marredhenie ndermjet tyre. Cdo individ ka nje rol te caktuar dhe kontribuon per ruajtjen e ekuilibrit. Duke realizuar nje kopsht te pasur ne biodiversitet mund te influencojme ne krijimin e ekuilibrit dhe veshtire se mund te kete epidemi pasi cdo parazit do te limitohet prej grabitqareve te tij.
Demet me te medha bujqesore ne vitet e fundit jane shkaktuar prej insekteve te cilet gjenden te lire e pa kundershtare, si psh cimrra aziatike.
Cfare mund te bejme per te pasur sa me shume biodiversitet ne kopsht?
1 - Kultivimi i llojeve te ndryshme
Karakteristika e bujqesise intensive eshte monokultura, siperfaqe te tera prej hektaresh te kultivuara vetem me nje lloj specie. Kjo praktike terheq vetem parazitet e asaj kulture duke e bere te varur prej trajtimesh te vazhdueshme me pesticide.
Ne kopshtin natyral duhet te bejme te kunderten, duke mbjelle shume kultura te ndryshme. Nese dime te shfrytezojme shoqerimet (kemi nje artikull per kete te cilin e gjeni ne kete blog) mund te kemi rezultate te jashtezakonshme. Ka bime te cilat ndihmohen ndermjet tyre, psh karrota eshte repelente per mizen e qepeve dhe anasjelltas. Por edhe pa studiuar shoqerimet fakti i kultivimit te llojeve te ndryshme eshte shume pozitiv.
2 - Krijimi i hapesirave per erezat
Bimet aromatike si mentja, sherebela, rozmarina, trumeza, etj jane vecanerisht te dobishme. Duke qene te pasura me vajra esenciale ato sherbejne si repelente per shume parazite.
3 - Vend edhe per lulet
Pervec perimeve dhe erezave eshte e nevojshme te mbillen gjithmone edhe lule, pasi ato terheqin insektet e dobishem e sidomos ata pllenues.
4 - Mos i shkul te gjitha barishtet e "keqia"
Biodiversiteti eshte nje koncept qe konsiston ne shume aspekte; nuk duhet te limitohemi vetem me kultivimin e specieve te ndryshme, por duhet te promovohet edhe prezenca e elementeve spontane, ndermjet te cilave edhe barishtet e "keqia". Jemi mesuar ti quajme keshtu, por ky eshte nje theks i gabuar. Ne natyre nuk egziston terreni i zhveshur, prandaj nga kjo pikepamje mbulesa e terrenit prej bimeve spontane konsiderohet pozitive. Ato duhet te mbahen nen kontroll duke evituar qe te mbysin perimet, por pa egzagjeruar. Bimet e kultivuara ne nje stad te zhvilluar te rritjes mund te bashkejetojne pa problem me pak barishte ndermjet rreshtave.
5 - Perdorimi sa me pak i mundshem i insekticideve
Do te duhet te themi qe eshte mire te arrijme te mos i perdorim fare, pasi edhe insekticidet me origjine natyrale (si piretro ose spinosad) e te pranueshem ne bujqesine organike mund te kene efekte anesore e te vrasin bletet, 7pikaloshet, apo te tjera insekte te dobishem. Pra, ti perdorim vetem kur eshte jashtezakonisht e nevojshme.
6 - Evitimi i farave ose bimeve hibride F1
Farerat hibride jane frut i selektimeve ne laborator e shpesh nuk jane te riprodhueshme, prandaj eshte mire te kerkohen varietete antike jo hibride, duke promovuar diversitetin gjenetik e riprodhueshmerine e farnave.
7 - Punimi i tokes pa e permbysur dheun
Ne cdo terren pjellor ka jete mikroskopike themelore per ushqyerjen e bimeve. Ka mikroorganizma siperfaqesore qe kane nevoje per ajer, e te tjere qe jetojne ne thellesi e jane anaerobe. Duke e punuar terrenin duhet ti respektojme e te mos i perzjejme shtresat, pra pa e permbysur dheun. Ne kete rast duhet te perdorim jo nje bel normal, por nje bel-sfurk ose nje grelinette.
8 - Rrotullimi i kulturave
Kjo eshte nje teknike e hershme dhe konsiston ne kultivimin e nje lloji bime jo gjithmone ne te njejtin vend, por duke nderruar vazhdimisht pozicionin. Kjo nuk lejon varferimin e terrenit dhe zhvillimin e tepert ne nje vend te agjenteve patogjen te nje specie.
9 - Strehimi i kafsheve dhe insekteve
Nese hapesira e kopshtit tone eshte e konsiderueshme dhe aty ndodhet nje zone e pakultivuar, me siguri ajo do te shnderrohet ne nje strehe per kafshet e vogla, shpendet apo insektet. Shume zogj ushqehen me insekte e larva prandaj mund te jene te dobishem. Per ti mirepritur mund te ndertohen per ta edhe "bugs hotel"
Duke pasur parasysh e praktikuar keto principe me kalimin e viteve krijohet nje ekosistem i plote i cili na dhuron nje kopsht te shendetshem e te pasur ne biodiversitet.
Shpresojme qe sa me shume prej lexuesve tane te mund ta aplikojne.
